ಭಾರತದ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಹೋರಾಟವು ದಿಲ್ಲಿಯಿಂದ ದಂಡಿಯವರೆಗೆ, ಗಾಂಧೀಜಿಯಿಂದ ಸುಭಾಷ್ ಚಂದ್ರ ಬೋಸ್ ತನಕ ಪ್ರಖ್ಯಾತವಾಗಿದೆ. ಆದರೆ ಈ ಹೋರಾಟದಲ್ಲಿ ಕರ್ನಾಟಕದ ಸಹಭಾಗಿತ್ವವೂ ಅತ್ಯಂತ ಮಹತ್ವಪೂರ್ಣ. ನಮ್ಮ ನಾಡಿನಲ್ಲಿ ಹಲವು ಧೀರರು ತಮ್ಮ ಬದುಕನ್ನೇ ತ್ಯಾಗ ಮಾಡಿ ದೇಶದ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯಕ್ಕಾಗಿ ಹೋರಾಡಿದ್ದಾರೆ. ಈ ಲೇಖನದಲ್ಲಿ ನಾವು ಆರು ಮಹತ್ವಪೂರ್ಣ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಹೋರಾಟಗಾರರ ಕುರಿತಾಗಿ ತಿಳಿಯೋಣ.

ಕಿತ್ತೂರು ರಾಣಿ ಚೆನ್ನಮ್ಮ
ಕಿತ್ತೂರು ರಾಣಿ ಚೆನ್ನಮ್ಮ freedom struggle ನಲ್ಲಿ ಮೊದಲ ಹೆಜ್ಜೆ ಇಟ್ಟ ಧೀರ ಮಹಿಳೆ. ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಈಸ್ಟ್ ಇಂಡಿಯಾ ಕಂಪನಿಯು ಅವರ ಮಗನಿಗೆ ಉತ್ತರಾಧಿಕಾರ ನೀಡಲು ನಿರಾಕರಿಸಿದಾಗ, ಅವರು ಈ ಅನ್ಯಾಯದ ವಿರುದ್ಧ ಹೋರಾಡಿದರು. 1824 ರಲ್ಲಿ ನಡೆದ ಯುದ್ಧದಲ್ಲಿ ಬ್ರಿಟಿಷರ ವಿರುದ್ಧ ಅವಳು ನಾಯಕತ್ವ ವಹಿಸಿ ಕಿಟ್ಟೂರವನ್ನು ರಕ್ಷಿಸುವ ಪ್ರಯತ್ನ ಮಾಡಿದರು. ಅವರು ಬಲಿಯಾಗಿ ತಾವು ಬಿಟ್ಟ ಹೋರಾಟವು ಅನೇಕ ಮಹಿಳಾ ಹೋರಾಟಗಾರರಿಗೆ ಪ್ರೇರಣೆಯಾಯಿತು.

ಸಂಗೊಳ್ಳಿ ರಾಯಣ್ಣ
ಸಂಗೊಳ್ಳಿ ರಾಯಣ್ಣ, ಕಿತ್ತೂರು ಸೇನೆಯ ನಾಯಕ. ರಾಣಿ ಚೆನ್ನಮ್ಮನ ಹೋರಾಟದ ನಂತರವೂ ಅವರು ಬ್ರಿಟಿಷರ ವಿರುದ್ಧ ದಂಡೆಗೆತ್ತಿದರು. ತಮ್ಮ ಸ್ವಾಭಿಮಾನ ಹಾಗೂ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯಕ್ಕಾಗಿ ಅವರು ಅರಣ್ಯಗಳಲ್ಲಿ ಗುಂಪುಗಳನ್ನು ಸಂಘಟಿಸಿ ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಅಧಿಕಾರಿಗಳನ್ನು ಅಡ್ಡಿ ಮಾಡಿದರು. 1831 ರಲ್ಲಿ ಬ್ರಿಟಿಷರ ಕೈಗೆ ಸಿಕ್ಕು ಅವರನ್ನು ಶಿವಮೊಗ್ಗದ ಬಳಿ ನೇಣಿಗೆ ಹಾಕಲಾಯಿತು. ಅವರ ಶೌರ್ಯ ಕರ್ನಾಟಕದ ಜನತೆಗೆ ಇಂದುಲಿಗೂ ಪ್ರೇರಣೆಯಾಗಿದೆ.

ಅಳೂರು ವೆಂಕಟರಾಯ
ಅಳೂರು ವೆಂಕಟರಾಯನು ಕರ್ನಾಟಕದ ಏಕೀಕರಣ ಚಳವಳಿಗೆ ಮಾರ್ಗದರ್ಶಕರಾಗಿದ್ದರು. ಅವರು ಕನ್ನಡ ಭಾಷೆಯ ಆದ್ಯತೆ, ಸಾಹಿತ್ಯ ಮತ್ತು ಸಂಸ್ಕೃತಿಯನ್ನು ಉಳಿಸಿ ಬೆಳೆಸಲು ಶ್ರಮಿಸಿದರು. ಇವರ “ಕರ್ನಾಟಕ ಗತವೈಭವ” ಪುಸ್ತಕವು ಕನ್ನಡ ಜನಾಂಗದಲ್ಲಿ ರಾಷ್ಟ್ರಪ್ರೇಮವನ್ನು ಉಲಿರಿಸಿತು. ಇವರು ಬರಹದ ಮೂಲಕ ಜನಜಾಗೃತಿ ಮೂಡಿಸಿದರು. ದೇಶಭಕ್ತಿಯನ್ನು ಬರಹದಿಂದ ಹರಡುವಲ್ಲಿ ಇವರ ಪಾತ್ರ ಅಮೂಲ್ಯವಾಗಿದೆ.

ಹೆನೂರು ಸುಬ್ರಾಯಣ
ಡಾ. ಹೆನೂರು ಸುಬ್ರಾಯಣ ಅವರು ಉತ್ತರ ಕರ್ನಾಟಕದ ಪ್ರಮುಖ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಹೋರಾಟಗಾರರಾಗಿದ್ದರು. ಗಾಂಧೀಜಿಯವರ ಅಹಿಂಸಾ ಮಾರ್ಗವನ್ನು ಅನುಸರಿಸಿ, ಅವರು ಖಾದಿ ಹಚ್ಚಿ, ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಸರಕಾರದ ವಿರುದ್ಧ ಪ್ರಚೋದನೆ ಮೂಡಿಸಿದರು. ಬ್ರಿಟಿಷರು ಅವರನ್ನು ಬಂಧಿಸಿ ಸೆರೆಮನೆಗೆ ಕಳುಹಿಸಿದರೂ, ಅವರು ಚಳವಳಿಯಿಂದ ಹಿಂದೆ ಸರಲಿಲ್ಲ. ಅವರ ಸಾಮಾಜಿಕ ಚಿಂತನಶೀಲತೆ, ಶ್ರದ್ಧಾ ಮತ್ತು ಧೈರ್ಯ ಜನತೆಗೆ ಸಾಕುಮರೆಗಳಾಗಿಲ್ಲ.

ಕೆಂಗಲ್ ಹನುಮಂತಯ್ಯ
ಹನುಮಂತಯ್ಯ ಅವರು ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಪೂರ್ವ ಹಾಗೂ ನಂತರದ ರಾಜಕೀಯ ಚಟುವಟಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಸಕ್ರಿಯರಾಗಿದ್ದರು. ಅವರು ಕರ್ನಾಟಕ ರಾಜ್ಯದ ಮುಖ್ಯಮಂತ್ರಿಯಾಗಿದ್ದಾಗ ವಿಧಾನಸೌಧವನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಲು ಶ್ರಮಿಸಿದರು. ಆದರೆ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಹೋರಾಟದ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ಅವರು ಭಾರತ چھوڑೋ ಚಳವಳಿಯಲ್ಲಿ ಪಾಲ್ಗೊಂಡು ಬ್ರಿಟಿಷರ ವಿರುದ್ಧ ಘೋಷಣೆಗಳನ್ನು ಕೂಗಿದರು. ಅವರು ಒಂದು ಕಾಲದ ಧೀರ್ಘದರ್ಶನಿ ನಾಯಕ ಮತ್ತು ಧೀಮಂತ ಚಿಂತಕರು.

ಹಿರಿಯಣ್ಣ
ಡಾ. ಎಸ್. ರಾಧಾಕೃಷ್ಣನ್ ಅವರ ಸಮಕಾಲೀನರಾದ ಹಿರಿಯಣ್ಣರು ಕನ್ನಡದ ಮಹಾನ್ ಚಿಂತಕರು ಮತ್ತು ದೇಶಭಕ್ತರು. ಅವರು ಶಿಕ್ಷಣ ಕ್ಷೇತ್ರದ ಮೂಲಕ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಚಳವಳಿಗೆ ಬೆಂಬಲ ನೀಡಿದರು. ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳಲ್ಲಿ ದೇಶಭಕ್ತಿ ಮೂಡಿಸಲು ಅವರು ಅಹಾರ, ನೈತಿಕತೆ, ಆತ್ಮಸಂಯಮ ಇತ್ಯಾದಿಗಳ ಮೌಲ್ಯ ಶಿಕ್ಷಣ ನೀಡಿದರು. ಅವರ ಬರಹಗಳು ಮತ್ತು ಉಪನ್ಯಾಸಗಳು ಯುವ ಮನಸ್ಸನ್ನು ಪ್ರೇರೇಪಿಸಿದವು.

ಈ ಆರು ಮಹಾನ್ ವ್ಯಕ್ತಿತ್ವಗಳು, ಕಿತ್ತೂರು ರಾಣಿ ಚೆನ್ನಮ್ಮ, ಸಂಗೊಳ್ಳಿ ರಾಯಣ್ಣ, ಅಳೂರು ವೆಂಕಟರಾಯನು, ಹೆನೂರು ಸುಬ್ರಾಯಣ, ಕೆಂಗಲ್ ಹನುಮಂತಯ್ಯ ಹಾಗೂ ಹಿರಿಯಣ್ಣ , ದೇಶಕ್ಕಾಗಿ ತಮ್ಮ ಶಕ್ತಿ, ಬದುಕು, ಬುದ್ಧಿ ಎಲ್ಲವನ್ನೂ ಸಮರ್ಪಿಸಿದರು. ಅವರ ತ್ಯಾಗ ಮತ್ತು ಶೌರ್ಯವನ್ನು ಮರೆಯಲಾಗದು.
ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಎಂದರೆ ಕೇವಲ ಶತ್ರುವನ್ನು ಓಡಿಸುವುದು ಮಾತ್ರವಲ್ಲ. ಅದು ನೀತಿಯ, ಸತ್ಯದ, ಪ್ರಾಮಾಣಿಕತೆಯ ಮತ್ತು ಸಮರ್ಪಣೆಯ ಜೀವನವನ್ನೂ ಒಳಗೊಂಡಿರುತ್ತದೆ. ಈ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಹೋರಾಟಗಾರರಿಂದ ನಾವು ದೇಶಾಭಿಮಾನ, ಶ್ರದ್ಧೆ ಮತ್ತು ಸಮಾಜದ ಬಗ್ಗೆ ಹೊಣೆಗಾರಿಕೆಯನ್ನು ಕಲಿಯಬೇಕು.